Kriptovalyuta nədir ?
Kriptovalyuta barter əməliyyatlarında
istifadə oluna bilən tam rəqəmsal, şifrələnmiş, virtual valyutadır. Bəziləri
üçün bu, gələcəyin valyutasıdır. Swap əməliyyatlarını yoxlamaq və təhlükəsiz şəkildə
yerinə yetirmək üçün kriptoqrafiyadan istifadə olunur. Onun fiziki qarşılığı
yoxdur.
Əslində, debet və kredit kartları ilə
xərclənən və köçürülən pullar da virtual valyutadır, çünki bu əməliyyatlar nəticəsində
yalnız sistem məlumatları dəyişir. Kriptovalyuta da eyni iş prinsipinə
malikdir. Bununla belə, heç bir orqan və ya hökumət tərəfindən idarə olunmayan
mərkəzləşdirilməmiş sistemə əsaslanır, bu da sistemi daha təhlükəsiz edir.
Kriptovalyutaların
tarixi
İlk kriptovalyuta olan Bitcoin,
2009-cu ilin əvvəlində Satoshi Nakamoto kod adı ilə çıxış edən şəxs və ya
insanlar tərəfindən hazırlanmışdır. Satoshi Nakamato tərəfindən hazırlandığı
deyilsə də, naməlum şəxs(lər) tərəfindən açıq mənbəli proqram olaraq
paylaşılıb. Bu şəbəkə uçdan-uca şifrələmə ilə fayl paylaşma platformalarına oxşar
konsepsiyaya malik platformada işləyir.
Kriptovalyutaların
təhlükəsizliyi
Mərkəzsizləşdirilmiş, başqa sözlə,
paylanmış şəbəkədə əməliyyatın baş tutması üçün sistemin hər bir hissəsi təsdiqlənməlidir.
Bu əməliyyatlar blockchain vasitəsilə həyata keçirilir, buna görə də hər bir əməliyyat
hər kəs tərəfindən görülə bilər.
Bütün köçürmə əməliyyatları göndərici
və alıcının pul kisəsi ünvanları və göndəriləcək məbləğin miqdarını bildirməklə
həyata keçirilir. Mübadilə və ya göndərmə əməliyyatı göndərən tərəfindən, sonra
isə sistem tərəfindən təsdiqlənməlidir. Əməliyyat təsdiqləndikdən sonra onu
geri qaytarmaq mümkün deyil.
Kriptovalyuta
necə istehsal olunur? Kriptovalyuta mədənçiliyi nədir?
Kriptovalyutaların istehsalı özləri
kimi paylanmış sistem vasitəsilə həyata keçirilir. Kriptovalyutaların istehsal
limiti var, buna görə də nə qədər çox kriptovalyuta istehsal olunursa,
kriptovalyuta istehsalı üçün həll edilməli olan əməliyyatlar bir o qədər çətinləşir.
İstehsal prosesi mədənçiliklə həyata
keçirilir. Bu riyazi məsələlərin həllinə əsaslanan əməliyyatlar ilə aparılır.
Başqa sözlə, emal gücünüz və internet bağlantınız varsa, sizdə mədənçilik edə bilərsiniz.
Kriptovalyutaların
üstünlükləri nələrdir?
1. Heç bir mərkəzi bankdan asılı
olmadığı üçün ölkələrin iqtisadi vəziyyətindən təsirlənmir;
2. Hesabı dondurmaq və ya müsadirə
etmək mümkün deyil.